Problem z funkcją NPV

NPV jako jedna z najbardziej uniwersalnych metod oceny opłacalności inwestycji stosowana jest w wielu kalkulacjach jako jeden z czynników decydujących o podjęciu, bądź rezygnacji z przeprowadzenia inwestycji. Z racji dużego znaczenia tego wskaźnika, należy mieć na uwadze możliwe rozbieżności pomiędzy samodzielnie policzoną wartością NPV, a zastosowaniem wbudowanej, w MS Excel, funkcji o tej samej nazwie.

Hipotetyczna inwestycja

Rozważmy inwestycję o rozkładzie przepływów w czasie, przedstawionym w poniższej tabeli (lewy górny zakres tabeli wklejamy w komórkę A2)

Okres	0	1	2	3	4	5
Przepływ		200	50	150	300	400

W przypadku prognozowania jedynie przyszłych przepływów pieniężnych, zastosowanie wbudowanej funkcji NPV (tak jak na obrazku poniżej), daje dokładnie takie same efekty jak ręczne dyskontowanie każdego z przepływów na okres zerowy (strzałki pod tabelą).

Dla przykładowej stopy dyskontowej w wysokości 10% w obu przypadkach otrzymamy wynik 789,11.

Ponoszenie nakładów początkowych

Trudności pojawiają się w sytuacji, gdy w momencie rozpoczęcia inwestycji (okres 0) konieczne było poniesienie pewnych nakładów początkowych (załóżmy w wysokości 300 jednostek).

Należy pamiętać, iż przedstawione powyżej zastosowanie funkcji NPV spowoduje obliczenie wartości wskaźnika na okres o jeden wcześniejszy aniżeli okres zerowy, co powoduje otrzymanie wyników innych od rzeczywistych. W efekcie czego otrzymaliśmy wynik na poziome 444,65, zamiast prawidłowego 489,11.

Przyczyną błędnych wyników jest wspomniane dyskontowanie przepływów na okres o jeden wcześniejszy od pierwszego przepływu w serii danych. W przypadku posiadania danych w okresie zerowym można zastosować jedną z dwóch modyfikacji formuły.

Pierwszą modyfikacją jest zastosowanie funkcji NPV dla wszystkich przepływów, w ten sposób otrzymany wartość wskaźnika na okres -1 (o jeden wcześniejszy od okresu 0), a następnie przesuniecie otrzymanej wartości o jeden rok później

Do tego celu wykorzystana została formuła

=NPV(10%;B3:G3)*(1+10%)

Druga z możliwości jest obliczenie jedynie NPV dla przepływów z przyszłości i do otrzymanego wyniku dodanie nakładów roku 0, co obrazuje poniższy schemat

Zastosowana w tym wypadku formuła wygląda następująco

=NPV(10%;C3:G3)+B3

Wnioski końcowe

Łatwość zastosowania funkcji NPV pozwala w prosty sposób wyliczyć jeden z najbardziej istotnych współczynników oceny rentowności inwestycji. Stosując go w obliczeniach należy jednak pamiętać o przytoczonych zagrożeniach w stawaniu tej funkcji.

Należy pamiętać, iż w sytuacji ponoszenia nakładów początkowych zwykłe zastosowanie wbudowanej funkcji prowadzi do nieprawidłowych wyników, co odbija się na prawidłowości prowadzonej kalkulacji i powoduje zafałszowanie otrzymanych wyników.